W całej Polsce istnieją dyskusyjne kluby książki gromadzące czytelników literatury drukowanej na papierze, którzy chcą się spotykać, aby rozmawiać o książkach, dzielić refleksjami, dyskutować, a czasem spierać się na tematy dotyczące lektury. Spotkania są okazją do nawiązywania kontaktów literackich i nowych znajomości oraz tworzenia społeczności. Dobrym miejscem na klub książki jest księgarnia, tylko jak się do tego zabrać?
Dyskusyjne kluby książki prowadzone są w różnych lokalizacjach, czasem osobno dla dorosłych i dla dzieci, a czasem dla obu tych grup czytelniczych. Miłośnicy książek chętnie spotykają się, aby dyskutować na tematy dotyczące literatury, pisarzy i poetów, wymieniać opinie o nowościach wydawniczych, najciekawszych spotkaniach autorskich czy wydarzeniach literackich.
Czytelnicy w księgarni
W ostatnim czasie rośnie odsetek Polaków, którzy przeczytali co najmniej jedną książkę w roku. Według badań, takim wynikiem pochwalić się może niemal co drugi ankietowany. Wzrosło także zainteresowanie bibliotekami, szczególnie u młodych mężczyzn. Coraz częściej informacje o książkach czerpiemy z internetu, podcastów, vlogów, wpisów influencerów rekomendujących książki i czytanie na platformach takich, jak TikTok, gdzie obecna jest społeczność BookTok, BookTube na YouTube czy Instagram.
Polacy wciąż wolą czytać książki tradycyjne niż w formatach cyfrowych. Najczęściej po książkę sięgają osoby wykształcone, kobiety z miast liczących co najmniej 200 tys. mieszkańców. Wzrasta czytelnictwo seniorów. Nawyki czytania dziedziczy się w środowisku rodzinnym, ale wpływ na to mają również wzorce kulturowe.
Najpopularniejszym źródłem nowych książek są dla czytelników księgarnie internetowe. Według badania zorganizowanego przez Lubimyczytać.pl we współpracy z Polską Izbą Książki, drugie miejsce zajmują sieciowe księgarnie stacjonarne, w tym Empik i Świat Książki. Ze względu na swój unikalny klimat ważną rolę w popularyzacji czytelnictwa odgrywają małe księgarnie.
Promocja czytelnictwa
Dofinansowaniu projektów inspirujących do czytania książek służy program „Promocja czytelnictwa” realizowany na rzecz bibliotek publicznych na terenie całego kraju. W roku 2025 Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznał dotacje w łącznej wysokości prawie 8,4 mln zł na wsparcie 81 projektów. Celem nadrzędnym projektu jest zaproszenie do rozmowy o książkach.
Najwyższe dotacje otrzymały w tym roku Miejska Biblioteka Publiczna w Gdyni – 20-lecie Nagrody Literackiej Gdynia (ponad 196 tys. zł), Biblioteka Śląska – 5. Festiwal Przestrzeń Słowa (ponad 161 tys. zł) oraz Miejska Biblioteka Publiczna im. Jerzego Pilcha w Kielcach – Pociąg do literatury. V Festiwal Herlinga – Grudzińskiego (160 tys. zł). Po 50 tys. zł uzyskały nawet biblioteki z małych miejscowości (Pleszew, Skoki, Słupca).
Książkowe trendy
Coraz większą popularność zyskują e-booki i audiobooki, także lub przede wszystkim dzięki wydawnictwom, które coraz bardziej inwestują w rozwój formatów cyfrowych. Dla czytelników oznacza to coraz większy wybór tytułów dostępnych w formie cyfrowej, zarówno nowości, jak i klasyki, możliwość natychmiastowego zakupu i pobrania książki bez wychodzenia z domu oraz mniejsze zużycie papieru, na czym korzysta środowisko.
Rozwój formatów cyfrowych nie oznacza jednak porażki książki wydawanej w tradycyjnej formie. W związku z rozwojem technologii cyfrowej książki stają się coraz bardziej interaktywne, zwłaszcza w literaturze dziecięcej czy edukacyjnej. Tekst zintegrowany jest z elementami audio, wideo czy nawet rozszerzoną rzeczywistością, dzięki czemu czytanie jest zupełnie nowym doświadczeniem zmysłów.
Autorzy muszą być na bieżąco z oczekiwaniami czytelników oraz potrafić reagować na nowinki technologiczne. Wraz z wydawcami otrzymują nowe kanały dystrybucji, takie jak Amazon Kindle, Apple Books czy polskie Legimi, możliwość wykorzystania interaktywnych treści, trailerów książek, promocji w mediach społecznościowych. E-booki łatwo docierają do czytelników na całym świecie, dzięki czemu wydawnictwa uzyskują zasięg globalny.
Organizacja wydarzeń
„Partnerstwo dla książki” – to program rozwoju kadr kultury, animacja czytelnictwa, upowszechnianie wiedzy o literaturze oraz promocja twórczości literackiej. W ramach programu z budżetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego finansowane są m.in. spotkania autorskie, dyskusje oraz warsztaty organizowane w księgarniach i bibliotekach.
W 2025 roku w ramach programu dofinansowanie otrzymało 212 projektów na łączną kwotę ponad 4,1 mln zł. Do kolejnych 28 projektów trafi wsparcie w wysokości ponad 740 tys. zł z rezerwy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Książkowe spotkania
Księgarnie sieciowe dysponujące większym kapitałem na rozwój przyjmują różne strategie marketingowe, których celem jest zatrzymanie czytelników wybierających e-booki i audiobooki w miejsce literatury drukowanej na papierze. W gorszej sytuacji finansowej są małe księgarnie, które, aby zyskać lojalność klientów, powinny współpracować z lokalną społecznością w budowaniu bliskich relacji z czytelnikami.
Dobrym sposobem przyciągnięcia klientów są wieczory autorskie, warsztaty pisarskie czy kluby czytelnicze bazujące na miejscowych preferencjach czytelniczych. Dzięki personalizacji oferty można zorganizować klub książki, a w nim wspólne czytanie, dyskusje literackie i spotkania z ulubionymi autorami, by wymieniać się opiniami na temat książek i nawiązywać nowe znajomości. Wzrost rozpoznawalności księgarni na rynku lokalnym możliwy jest dzięki promocji wydarzeń księgarskich w lokalnych mediach.